04 april 2024
Programmamanager duurzaamheid is de spin in het web
We bevinden ons in een kantelperiode: nu en in de komende periode zal onze leefomgeving grote veranderingen ondergaan als gevolg […]
17 april 2024, doorBouke de Jong
BlogsRobin is de wegbeheerder van de fictieve gemeente Verbeterdestad. Hij heeft in zijn carrière bij de gemeente heel veel zien veranderen. Daar moest Robin meestal wel even aan wennen en toch houdt hij ervan. “Want de wereld om me heen verandert” zegt Robin. “Dus dan moet ik ook mee veranderen, het is niet anders.”.
Kan je ons vertellen hoe de ontwikkeling van het programmeren in de leefomgeving bij jullie is verlopen Robin?
Robin vertelt:
In 2000 werd ik aangenomen als junior beheerder bij de gemeente. Na mijn technische opleiding was het heerlijk om me onder te dompelen in het beheer en onderhoud van de wegen. Zelf inspecties gelopen en meelopen met de asfaltploeg. Samen met mijn senior beheerder hadden we eigenlijk onze eigen toko binnen de gemeente.
Eigen budgetten, eigen plannen en doelstellingen en zonder veel gedoe konden we samen met onze aannemers de gemeentelijke wegen op en top in conditie houden. Was een mooie en leerzame tijd die eerste jaren. Vooral doordat ik daar mijn inhoudelijke technische basis heb kunnen uitbreiden waar ik nog steeds profijt van heb.
De eerste verandering
Na deze eerste jaren merkte je al wat verandering. Vooral doordat er meer nadruk kwam op efficiëntie wat betreft uitvoeren. Mede doordat er werd gezien dat er toch wel heel veel geld omging in de openbare ruimte. Hierdoor zijn we samen met de andere beheerders gaan kijken hoe we de projecten buiten gezamenlijk konden uitvoeren.
Nadeel hiervan was dat we minder zelf in control waren, maar het voordeel was dat we de bewoners beter ten dienste konden zijn. Wat eigenlijk heel logisch is.
Deze verandering had ook te maken met de ontwikkeling dat de raad zich steeds meer bemoeide met welke kwaliteit er buiten bereikt moest worden. Maar die hadden er helemaal geen verstand van, dus dat was wel een dingetje toen. Hebben we opgelost met beeldkwaliteit en foto’s die letterlijk tot de verbeelding spreken.
Integraliteit
Op een gegeven moment werd het toverwoord ‘integraliteit’. Alles moest integraal, terwijl dat helemaal niet altijd het beste was. Soms is het nu eenmaal beter om enkel je voetpad te herstraten omdat de rest er nog goed bij ligt. Dit was best een roerige tijd, waarbij de ene beheerder alles integraal wilde doen en de andere weer niet. In deze periode is ook mijn senior met pensioen gegaan en heb ik het stokje overgenomen.
Eén van de eerste dingen die ik toen heb gedaan is samen met de rest van de beheerders om tafel gaan zitten om dit ‘gedoe’ te bespreken.
Integrale programmakamer
Het bleef niet bij die ene sessie, want we kwamen er niet gelijk uit. Met wat hulp hebben we uiteindelijk met elkaar besloten dat het plannen van de projecten in de openbare ruimte ons primaire proces wordt. En dat we dit doen in onze hiervoor ingerichte ‘integrale programmakamer’. We hebben toen ook echt een leegstaande ruimte ingericht met tekeningen aan de wanden. Een grote ronde tafel in het midden en hier gebeurde het. Wanneer je hier binnenkwam hield je je aan de afspraken die we hiervoor hadden gemaakt….
- 1. Je hebt een integrale mindset
- 2. Je deelt transparant je eigen planning
- 3. Plannen van werkzaamheden en projecten doen we samen
- 4. Je bent ambassadeur van de integrale programmakamer binnen je eigen team
Eigenlijk ging dat in die programmakamer best goed. Wat lastig was wanneer er iemand weg ging doordat hij of zijn van baan veranderde. Dan was het zoeken naar een nieuwe ambassadeur en was het ook lastig om het betrokken team weer mee te krijgen. In deze periode heb ik geleerd dat dit soort processen toch altijd afhankelijk zijn van de mensen die hieraan werken. Toen heb ik me ook beseft dat wat we doen in de programmakamer veel meer moeten delen en meer mensen hierbij moeten betrekken.
Primaire opgaven
Het zong al langer rond en het werd steeds belangrijker. De transities zoals de energietransitie, de ruimtelijke transitie als gevolg van de klimaatveranderingen. Daarnaast andere belangrijke
ontwikkelingen als biodiversiteit, grondstoffentransitie, etc. Bijna te veel om op te noemen en sowieso veel te veel om in onze veilige integrale programmakamer allemaal goed mee te nemen.
Misschien wel de belangrijkste verandering die ik nu zie is dat ik als wegbeheerder met mijn wegenplanning niet meer in de lead ben. Waar ik voorheen in onze programmakamer samen met mijn maatje vanuit riolering eigenlijk grotendeels het programma bepaalde is dit nu aan het veranderen.
De leidende of primaire opgaven zijn nu de transities, zoals de energietransitie. Daarnaast is riolering nog steeds wel een leidende opgave omdat het een groot kapitaal vertegenwoordigt onder de grond.
En in deze transformatie zitten we nu, we zijn opnieuw onze positie als beheer aan het bepalen. De programmamanager duurzaamheid en energie is nu bijvoorbeeld meer en meer de lead aan het nemen. En men probeert 25 jaar vooruit te kijken.
Hiermee is bijvoorbeeld de asset verharding veelal een secundaire opgave, waar deze vaak gezien wordt als primaire opgave. Het is verstandig om op deze manier te kijken naar de opgaven die er liggen en te bepalen wat primair, secundair of een koppelkans is.
Wat zie jij als toekomstige ontwikkelingen?
Robin vervolgt:
Dan zie ik dat er meer en meer behoefte is aan verbinding tussen al de assets, stakeholders, doelen en ambities in de leefomgeving. Om dit voor elkaar te krijgen is er duidelijke sturing nodig op dit verbinden en samenwerken.
Dit is lastig voor elkaar te krijgen vanuit een team of afdeling die zelf één van de stakeholders is in dit proces. Dan blijft namelijk het risico dat dit proces van die afdeling, dat team of die personen wordt. En dat wil je niet. Het is de bedoeling dat ieders rol hierin net zo belangrijk is en ook zo kan worden gezien door de andere stakeholders.
Dus we moeten opnieuw met elkaar om tafel wat wij eerder hebben gedaan voordat we met de integrale programmakamer zijn gestart. Maar nu veel breder, met al de stakeholders in de leefomgeving. En dan strategisch besluiten hoe we het nieuwe programmeerproces op gaan tuigen met elkaar.
Deel dit artikel op LinkedIn
